Staatssecretaris: ontbreken loggegevens Belastingdienst bemoeilijkt onderzoek

ik kan buitenlui verzekeren dat er uiterst slimme en betrokken mensen werken (…)
Het wordt alleen wat lastig wanneer (…)
Wat ook niet meehelpt dat (…)
Wat veel mensen (…) zich niet realiseren dat (…)
Het wordt allengs lastiger wanneer (…)

Slimme en betrokken mensen die feestelijke terminologie als “afpakjesdag” voor hun praktijken hebben bedacht? Of bedoel je enkel uiterst slimme en betrokken programmeurs? Want je kan echt niet komen uitleggen dat het volkomen logisch is wat er allemaal voor een puinhopen bij de Belastingdienst uitlekken de afgelopen decennia. Kan je nog zo’n goed team programmeurs hebben; er moet een heel scala aan mensen van verschillende disciplines ontbreken om met zo’n rommeltje te eindigen.

Illegale zwarte lijsten die door veel systemen voor uitéénlopende doeleinden gebruikt worden zonder dat ergens is gedocumenteerd wanneer iemand op zo’n lijst zou moeten komen. Illegale discriminatoire algoritmes. Afpakjesdag. ZZP-leenbijstand affaire, toeslagenaffaire, onmogelijkheid om onrecht aan te kaarten, mensen die Nederland ontvluchten of tot zelfmoord gedreven worden, en dus corrupte werknemers kunnen hun gang gaan, wetende dat hun activiteiten niet gelogt worden. Maar als we de BTW op fruit omlaag willen doen, dan pas zegt de Belastingdienst een keer “nee”.

We hebben in Nederland een belastingstelsel, en een belastingdienst. Er is kritiek op allebei, niet alleen op dat eerste. Eén van de problemen is dat de Belastingdienst altijd naar het belastingstelsel wijst om haar eigen incompetenties te projecteren op de wetgever. Maar ze kan ook gewoon af en toe nee zeggen. In plaats van “BTW op gezonde producten naar 0%? Nee dat kan niet” kan ze bijvoorbeeld ook zeggen: “Discriminatoire algoritmes? Nee, dat kan echt niet.”

Onze ministers zijn echt schrikbarend incompetent, niveautje “Ik zou niet weten hoe je met een kerncentrale een huis moet verwarmen”. Dat weten we, en dat is geen verrassing. Dan heb je toch echt wat meer regie nodig vanuit de diensten zelf. Als Rijkswaterstaat zoals de Belastingdienst te werk zou gaan, dan kon de stormvloedkering pas 7 jaar na de voorspelde storm dichtgezet worden en stond Nederland al 20 jaar onder water.

De Belastingdienst heeft geen enkele moeite om – alsof ze een soort God Game speelt – dominant, onverbiddelijk en meedogenloos burgers te beschadigen. Maar naar de wetgever toe is de Belastingdienst compleet beta een deurmat geheel vrij van rationaliteit bij het aannemen en uitvoeren van opdrachten. Het kost moeite om er geen Godwin van te maken. Just following orders is vaak geen geldige verdediging.

Excuses alvast. Ik bedoel dit niet persoonlijk. Als iemand die van dichtbij meemaakt wat de Belastingdienst zoal aanricht echter schiet zo’n reactie die enigszins ruikt naar non sua culpa me in het verkeerde keelgat.

Maar om constructief af te sluiten, ik denk dat de Belastingdienst beter zou functioneren bij een systeem waarin de wetgever slechts één keer per twee of vier jaar op een vast moment een pakket goed doordachte verzoeken aan de Belastingdienst mag doen. Als de BD denkfouten of problemen constateert, dan gaat de opdracht terug, en is er over twee jaar weer een kans om een fatsoenlijk verzoek in te dienen. Zal in het begin even wennen zijn voor de wetgever, maar op een gegeven moment is het net zo logisch als de eerste kamer.

[Reactie gewijzigd door Redsandro op 7 december 2022 00:31]