Terug in de tijd #12 – Big Macs in Prince of Persia, SaaS faalt en Rolly danst

Op Tweakers verschijnen dagelijks tientallen nieuwsberichten, maar bij het schrijven weten we zelden hoe het afloopt met de producten, technieken en ontwikkelingen die we bespreken. In deze rubriek lezen we oude berichten terug en kijken we hoe het verderging.

In deze twaalfde editie van Terug in de Tijd gaan we naar september 2002, 2007 en 2012. Het graven in de Tweakers-archieven heeft verhalen blootgelegd over een schattige dansende speaker van Sony, Big Mac-reclames in Prince of Persia en de ‘ultrawide’, die menigeen maar flauwekul vond.

Twintig jaar geleden: MS Office-as-a-service ‘totaal mislukt’, dichtgelijmde Discmans en China censureert Google Search

Een ‘experiment’ om Microsoft Office XP te verhuren in plaats van te verkopen is ‘totaal mislukt’. Redmond stelde dat op de proef in een aantal landen. Microsoft opperde het idee twee jaar daarvoor en toen al werd er blijkbaar negatief op gereageerd. Consumenten vonden het een truc om meer geld binnen te halen en hielden vast aan de vertrouwde Office-pakketten waar maar een keer voor betaald hoefde te worden. Office XP was bijvoorbeeld te koop voor 749 Australische dollar en te huur voor 359 Australische dollar per jaar.

Onderzoeksbureau Gartner deed toen wel rake uitspraken over deze zaak. Het stelde dat Microsoft ‘hoe langer hoe meer zijn software zal verhuren in plaats van verkopen’. Hoewel de markt er op dat moment nog niet klaar voor was, wist Redmond acht jaar later wel zijn doel te raken. Toen kwam het met Office 365 op de proppen. Tegenwoordig heet het Microsoft 365 en hoewel de traditionele Office-pakketten nog bestaan, moet je redelijk goed zoeken op Office.com om die te vinden.

We kunnen concluderen dat het Office-SaaS-experiment inmiddels gelukt is. Dat is wellicht ook te danken aan de inbegrepen cloudopslag, de mogelijkheid om aan documenten te collaboreren en om op verschillende apparaten te werken, wat tegenwoordig natuurlijk vaker voorkomt.

SaaS is niet het enige dat niet meer weg te denken is uit het internetlandschap; China’s censuur van het web past ook in dat rijtje. Op 2 september 2002 publiceerde Tweakers het nieuwsbericht ‘Google wordt geblokkeerd in China’, met aanhalingstekens, omdat het allemaal nog niet definitief leek. Een voor de hand liggende verklaring voor de blokkade was dat Googles cached versies van webpagina’s het makkelijk maakte om blokkades van andere websites te omzeilen.

Google meldde kort daarna in overleg te zijn met de Chinese overheid om de zoekmachine weer bereikbaar te maken. Later die maand kwam een gecensureerde versie van Google.com beschikbaar, waarop alleen gezocht mocht worden naar door de Chinese overheid goedgekeurde zaken. Google gaf die censuur twee jaar later ook toe. Deze aanpassing aan de wensen van de Chinese Communistische Partij uitte zich in 2006 in een nieuw domein: Google.cn.

Googles vastberadenheid om in de Chinese markt actief te blijven, mocht een tijd baten, maar het bedrijf hield het niet vol. Een hackaanval op onder andere Gmail-accounts van Chinese mensenrechtenactivisten vond plaats in 2009. China werd verdacht de partij achter de aanvallen te zijn en Google liet daarop weten dat het niet langer mee wilde werken aan de verplichte censuur op Google.cn en dat het daarom het domein volledig offline zou halen of zelfs zijn Search-activiteiten in het land geheel zou staken. Dat gebeurde dat jaar ook. China blokkeerde diensten als Gmail, Calendar en de Play Store in 2014, waarmee vrijwel volledig een einde kwam aan Googles zaken in China.

Naar verluidt werkte Google wel achter de schermen aan een terugkeer naar het land, inclusief censuur, maar na interne kritiek zou dat project in 2018 weer stilgelegd zijn. Google.cn wijst tegenwoordig door naar Google.com.hk en die zoekmachine lijkt niet gecensureerd, ook niet na verbinding met een vpn-server in Hong Kong. Met de nieuwe macht die China over Hong Kong heeft, lijkt het wel een kwestie van tijd voordat de zoekmachine ook gecensureerd moet worden of op zwart moet gaan.

Controle uitoefenen in het informatietijdperk levert vaker interessante verhalen op. Zo ook deze, over een soort drm die ervoor moest zorgen dat fysieke recensie-exemplaren van muziekalbums niet vroegtijdig op KaZaA verschenen. Die drm was het gebruik van lijm. Muziekrecensenten kregen een Discman toegestuurd die volledig dichtgelijmd zat en waarvan de oordopjes eveneens met het hechtmiddel aan de speler vastzaten. Reviewers wisten de apparaten alsnog open te krijgen, volgens het artikel om de albums op hun eigen stereo’s te beluisteren. Helaas wisten we geen plaatje op te graven van deze sticky business.

Hoewel drm, tegenwoordig in digitale vorm, zeker nog niet verdwenen is uit het techlandschap, zit het niet zozeer op muziek. Antipiraterijkopstukken als Tim Kuik van Stichting Brein vertellen Tweakers dat dat te danken is aan de tegenwoordige prevalentie van makkelijke, legale alternatieven. Wellicht dat een gebrek aan fragmentatie van het aanbod er ook wat mee te maken heeft. In de wereld van streamingtelevisieseries en -films is het normaal dat een serie exclusief voor een bepaald platform is, waarop jij misschien geen abonnement hebt. Bij muziek is dat anders en kun je vrijwel alles vinden op een voor de hand liggend platform als Spotify. Een Noors onderzoek uit 2013 concludeerde ook: illegaal downloaden keldert dankzij legale alternatieven. Op de grafiek is te zien dat het juist het illegaal downloaden van muziek is dat zo’n enorme neergang meemaakte.

Vijftien jaar geleden: Sony’s dansende Rolly-speaker, Halo 3 en Big Mac-reclame in Prince of Persia

We blijven nog even bij Sony-producten. Het Japanse bedrijf kwam met een ei-vormige muziekspeler met 1GB aan opslagruimte. Wat deze zogenaamde Rolly speciaal maakte, is dat hij met zijn ‘armpjes’ en rolbewegingen een soort fysieke visualisatie van de afgespeelde geluiden kan weergeven. Daarvoor had de Rolly zes motortjes aan boord en ook nog ledstrips die ook van kleur konden veranderen. Liefhebbers van het apparaatje noemen het ook wel ‘het raarste dat Sony ooit gemaakt heeft’. Hij kostte omgerekend ongeveer 255 euro.

Voor wie niet tevreden was met hoe Rolly invulling aan zijn bewegingen gaf, was er de mogelijkheid om ‘dansjes’ op bepaalde muzieknummers in te programmeren. Je hebt altijd gebruikers die mooie dingen weten te maken van dergelijke naar smaak aan te passen functies, en de Rolly is daar geen uitzondering op. Zo snorde YouTube-gebruiker blurayboy er drie op voor een choreografie van Michael Jackons Beat It.

Misschien niet geheel onverwacht is er ook een Rolly-fansite. Mochten lezers na deze laatste paar alinea’s overtuigd zijn om zich te storten in de wereld van Sony’s hoogst aparte, dansende robotje, dan is daar bijvoorbeeld nog steeds de software te vinden, compatibel gemaakt met Windows 10 en al.

Ubisoft maakte toen ook bewegingen die je gek kan noemen. Het bracht alternatieve versies van Far Cry, Rayman’s Raving Rabbids, Prince of Persia: The Sands of Time en Ghost Recon uit. Dat waren toen al oudere games. Deze versies waren gratis te downloaden, maar ook voorzien van reclame. Dit waren ook geen ‘gewone’ in-gamereclameborden die nog in de wereld kunnen passen zoals je bij sportgames wel ziet, maar banners die zich ‘aan de zijkant van het scherm bevinden, vergelijkbaar met reclame op websites’. De reclame, die gamers in een behoorlijk stereotype daglicht stelt, zou alleen te zien geweest zijn bij menu’s en laadschermen.

Veel beelden van de reclame zijn er niet te vinden, maar deze overleefden de tand des tijds.

Deze trend heeft zich niet echt doorgezet in console- en pc-games, maar bijvoorbeeld wel in gratis mobiele games, waar de reclames soms werkelijk tegen de plinten aan klotsen. Core gamers maken zich daarom wellicht geen zorgen, maar toch gaan er nog wel eens geluiden op over grote gameuitgevers die overwegen om reclame in free-to-playgames te gaan verwerken. Zo’n gerucht kwam eerder dit jaar nog uit: toen ging het over Microsoft.

2007 was ook het jaar van Halo 3. De shooter was toen het boegbeeld van de Xbox en de verwachtingen voor deze game waren na Halo 1 en 2 torenhoog. De Xbox 360-game haalde op zijn releasedag 170 miljoen dollar binnen in de VS en verbrak daarmee het oude record van 125 miljoen dollar, dat in handen was van Halo 2. Geen ander entertainmentproduct bracht zo snel zoveel geld binnen. Bill Gates overhandigde persoonlijk het eerste exemplaar van de game aan een gamer, voorzien van zijn handtekening. Het spel had verder meer dan een miljoen preorders en bracht meer dan een miljoen gamers online op Xbox Live, met storingen en inlogproblemen als gevolg.

Microsoft bracht later Halo 3 en nog vijf andere Halo-games uit als de Master Chief Collection voor Xbox One, Microsoft Windows en de Xbox Series X en S. Daarbij zijn de oudere games ook voorzien van een grafische upgrade. Met de nieuwste telg van de Halo-familie, Halo Infinite, gaat het juist niet zo denderend. De game en verschillende features hebben veel vertraging opgelopen en onlangs is besloten om splitscreen co-op volledig te schrappen, tot onvrede van de reageerders hier op Tweakers.

Tien jaar geleden: zogenaamde ‘ultrawide’-schermen, updates voor je auto uit de lucht halen en ‘nu is het tijd voor Beyond Good & Evil 2’

Geen tweaker die zich tegenwoordig afvraagt wat een ultrawidescherm is. Tien jaar geleden waren zulke monitoren daarentegen nog niet verkrijgbaar, maar de eerste aankondigingen en geruchten deden al wel de ronde. Toen het nieuwsbericht over Dells eerste ultrawide online kwam, waren veel tweakers nog niet overtuigd.

Deze 29”-monitor, met een resolutie van 2560 bij 1080 pixels en dus 96 pixels per inch en een 21:9-beeldverhouding, kon rekenen op reacties als ‘wat een onzin-schermverhouding weer’ en voorspellingen als ‘we hebben over een paar jaar 10:1-monitoren, met een resolutie van 10800 bij 1080’. Weer een ander voorspelt dat de afstanden die je met je muis aflegt, hierop te groot zijn.

Wat ook vaak terugkomt, is een oproep voor hogere dpi-waardes en een wens om meer verticale ruimte in plaats van horizontale ruimte. Die hogere dpi-waardes zijn er ook gekomen: in de Pricewatch hebben de populairste modellen tegenwoordig veelal niet minder dan 109ppi en waardes van 163ppi zijn ook niet zeldzaam. Die hogere verticale ruimte heeft even op zich laten wachten, want pas dit jaar kwam er eindelijk een ‘ultratall’-monitor: de LG DualUp. Sommige gebruikers hadden verder de vooruitziende blik om te roepen om schermen met een kromming, en zoals we weten, is die wens ook uitgekomen.

Misschien hadden de reageerders in 2012 ook wel een beetje een punt dat het niet fijn werkt. Op dat moment in de techgeschiedenis was er Windows 7 en hoewel dat OS makkelijk vensters op je halve scherm kon zetten met Aero Snap, was het wachten op het Powertoys-tooltje FancyZones uit 2019, voordat de kracht van zulke grote schermen in Windows goed benut kon worden.

Verder nog meer noviteiten. Tesla claimde in 2012 de eerste autofabrikant te zijn die over-the-air een update naar zijn auto’s stuurt. Het ging om een bijwerking voor de Model S, die ontvangen kon worden met zowel de geïntegreerde 3g-ontvanger als de wifi-apparatuur.

Tegenwoordig is dit een veel gebruikelijkere praktijk, hoewel dat ook zo zijn keerzijde heeft. De mogelijkheid tot updaten op afstand opent namelijk ook de deur voor een soort bijverkoop. Zo kunnen auto’s niet alleen over-the-airupdates krijgen, maar ook upgrades. Veel mensen bevalt het niet dat de hardware voor bepaalde features, zoals een extra lang bereik of stoelverwarming, al aan boord zijn, maar dat die afgeschermd worden met software. Daarnaast opent het de deur om autofuncties te gaan verhuren in plaats van verkopen. BMW rekent tegenwoordig in het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld 15 pond per maand voor ‘stoelverwarming-as-a-service’.

Toch zal niemand de tripjes naar de autodealer voor een verplichte software-update missen. In 2017 overkwam dat Fiat Chrysler, die wereldwijd een miljoen auto’s terug moest roepen vanwege een softwarefout. Toyota riep in 2015 in Nederland en België ongeveer 28.000 auto’s terug, eveneens vanwege een bug in de software.

Iets waarvan we veel liever hebben dat het werkelijkheid wordt, is Beyond Good & Evil 2. Tweakers sprak tien jaar geleden met de webekende Ubisoft-gameontwerper Michel Ancel over de game. Op dit moment in de geschiedenis was het eerste deel toch al negen jaar oud en spelers verlangden reeds vurig naar deel twee. Ancel vertelde dat Ubisoft BG&E2 op pauze had gezet om aan een Rayman-titel te werken, maar dat ‘de tijd is gekomen om terug te keren naar zo’n project’. De reacties onder het nieuwsartikel waren erg positief.

Wat volgde was helaas niet een stabiele stroom aan updates over vooruitgang aan de game. Ubisoft zei dat een aankondiging van de game mogelijk in 2014 zou komen, terwijl de originele aankondiging eigenlijk al in 2008 plaatsvond. BG&E2 zoals we het nu kennen, werd in 2017 en 2018 wel uitgebreid getoond, maar een releasedatum kwam er nog niet. Nadat we lekker gemaakt waren voor de game, werd het opnieuw stil en gamers vreesden weer het ergste. De laatste artikelen over de ontwikkeling zijn weinig hoopgevend: in 2020 verliet Michel Ancel de gamesindustrie en bronnen van Bloomberg stelden eerder dit jaar dat de game nog steeds in de prepoductiefase zit.